De aangelegde waterwegen
Groot-Brittannië is een land (eiland) met een karrevracht aan historische bouwwerken maar dat beperkt zich niet alleen tot het land.
Zo zijn er eeuwen geleden - vooral in en na de 18e eeuw - tal van kanalen aangelegd om het verkeer van goederen te vergemakkelijken,
vooral veel in Engeland maar uiteraard ook in Wales en Schotland
Tijdens de aanleg waren er nog geen treinen en zeker geen auto's dus dat was een grote vooruitgang voor wat betreft het binnenlandse goederenvervoer.
Tegenwoordig worden de kanalen veel bevaren door mensen die voor hun plezier het landschap en waterlandschap willen aanschouwen. Men
gebruikt dan vaak een zogenaamde
narrow boat, een smalle kanaalboot. Het is op bepaalde plaatsen ook mogelijk
om mee te gaan op een boottrip over een kanaal. Een uitgebreide behandeling van alle kanalen is niet aan
de orde op deze website maar deze pagina geeft wel een inkijkje in wat je zoal kunt zien met betrekking tot het kanaalwezen, niet alleen
de waterwegen zelf maar ook de jaagpaden, sluizen, tunnels en heel soms zelfs een aquaduct of bootlift.
Industrie
Zoals gezegd waren de kanalen een grote uitkomst voor de opkomende industrieën in de 18e eeuw. Dat was namelijk de periode dat de
Industriële Revolutie begon en haar hoogtepunt kende in de 19e eeuw eeuw. Zo heeft men bijvoorbeeld het
Trent and Mersey Canal
aangelegd zodat men het vele keramiek van de pottenbakkerijen in
Stoke-on-Trent kon vervoeren (en grondstoffen aanvoeren).
Stoke ligt in het westen van Engeland, een regio waar in die tijd veel sprake was van industrie. Kanalen zijn dus veelvuldig
aangelegd, uiteraard ook in de andere delen van Groot-Brittannië waar veel opkomende industriën waren.
➦ Info over:
Stoke-on-Trent
Sluizentrappen
Het aanleggen van kanalen gaat natuurlijk relatief eenvoudig in vlakke streken maar veel gebieden zijn uiteraard niet vlak. Daarom moesten
er regelmatig hoogtes worden overwonnen en in het geval dat de heuvel te hoog was, was zelfs dat niet mogelijk en was een tunnel de enige oplossing.
Als de heuvel niet te hoog was dan legde men een sluizentrap aan waarbij de boot in een schutsluis terecht komt. Het water wordt dan verhoogd waardoor
je naar een volgende, hoger peilgebied gaat en de volgende 'trap' neemt. De grootste sluizentrap is die van
Tardebigg in Worcestershire
en is onderdeel van het
Worcester and Birmingham Canal (verbindt die twee steden). Die telt maar liefst 30 sluizen en overwint daarmee
meer dan 70 meter. Een voorbeeld van een andere beroemde sluizentrap is de
Neptune's Staircase vlakbij
Fort William
in de Schotse Hooglanden. Dit is de langste in Schotland en ook de langste in haar soort in Groot-Brittannië (iets andere type). Deze sluizen zijn onderdeel
van het
Caledonian Canal, een kanaal dat tevens verschillende meren met elkaar verbindt waaronder het grote en beroemde
Loch Ness. Het kanaal mondt uit in dat meer bij het dorp
Fort Augustus en aan de noordkant bij de
stad
Inverness. De langste en steilste van dit type sluizentrap in Engeland is de
Foxton Locks in het graafschap
Leicestershire, een sluizencomplex aan het
Grand Union Canal vlakbij het stadje
Market Harborough.
Daar vindt u ook een museum.
➦ Info over:
Worcester |
Birmingham |
Fort Augustus |
Inverness |
Market Harborough
Aquaducten
Een andere manier om hoogteverschillen te overwinnen, of beter gezegd: voorkomen dat je hoogtes en laagtes moet overwinnen (een vallei oversteken), is het bouwen van een aquaduct en dat is gebeurd in het noordoosten van Wales.
Het
Pontcysyllte Aquaduct is de hoogste oversteekplaats voor kanaalboten ter wereld, is meer dan 300 meter
in lengte en tussen de 35 en 40 meter hoog. Het aquaduct vormt een sectie van het
Llangollen Canal en
overbrugt hiermee een stukje van de
Dee Valley. Dat was overigens niet het enige van dit type bouwwerk in deze streek want
iets verder oostwaarts werd ook een aquaduct vervaardigt. Dit
Chirk Aqueduct behoort overigens samen
met het
Pontcysyllte Aqueduct én het stroomgebied van het kanaal tot het werelderfgoed.
➦ Info over:
Llangollen
Kanaaltunnels
Soms waren de heuvels en bergen te hoog en/of te steil waardoor een sluizentrap of technisch niet mogelijk was of veel te groot
zou worden. In zo'n geval maakte men een omweg bij het graven van een kanaal of boorde/groef men een tunnel. De meest imposante -
want de langste, dieptste en hoogste - is de
Stanedge Tunnel in het graafschap
West Yorkshire.
De tunnel is maar liefst meer dan 5 kilometer lang en bevindt zich bijna 200 meter zowel onder als boven zeeniveau. Dit traject
van het
Huddersfield Canal tussen de dorpen
Marsden en
Diggle kent dus
ook de nodige hoogtemeters.
➦ Info over:
Hebden Bridge
Bootliften
En dan is er nog een manier om hoogte te overwinnen en dat is per lift. Dat gebeurt op één plek in Engeland en wel in het stadje
Northwich in Cheshire, niet bijster ver van zowel de oude stad
Chester
als het al eerder genoemde
Stoke-on-Trent in Staffordshire. Het gaat hier om de
Anderton Boat Lift
die boten meer dan 15 meter omhoogtakelt in een reservoir, van de river de
Weaver naar
het
Trent & Mersey Canal. Er is in Groot-Brittannië echter nóg een bootlift en deze is van veel latere datum.
De
Anderton Boat Lift stamt uit 1875 terwijl de
Falkirk Wheel in Schotland
(bij het gelijknamige stadje en niet ver van
Stirling)
pas in 2002 opende voor gebruik. Deze bouwde men zodat je per boot van het
Falkirk and Clyde Canal naar het hoger
gelegen
Union Canal kon varen. Voluit heet dat overigens het
Edinburgh and Glasgow Union Canal.
Zoals de naam al aangeeft verbindt dat kanaal de twee grote Schotse steden. Het bijzondere van deze bootlift is dat deze roteert.
➦ Info over:
Chester |
Stirling
Seven Wonders of the Waterways
De net genoemde
Anderton Boat Lift is net als de al genoemde
Stanedge Tunnel
en het
Pontcysyllte Aquaduct één van de Zeven Wonderen van de Waterwegen. De overige 4 zijn de
Caen Hill Lock Flight aan het
Kennet and Avon Canal in Wiltshire,
het
Barton Swing Aqueduct aan het
Bridgewater Canal in Manchester,
de
Bingley Five Rise Locks aan het
Leeds and Liverpool Canal in West Yorkshire en
het
Burnley Embankment aan datzelfde kanaal in
Lancashire. Als u meer wilt weten
over kanalen, sluizen maar ook wilt weten welke locaties een bezoekerscentrum hebben waar je mogelijk ook kunt meegaan op een boottochtje, kijk dan op de website
van de
Canal River Trust. Deze organisatie
werkt in Engeland en Wales. Voor Schotland is er een andere website, van een andere organisatie. Ook de website van
Scottish Canals ziet u hieronder staan. Dat is misschien ook de reden dat de net al genoemde
Falkirk Wheel niet tot deze 'wonderen' gerekend wordt.
➦ Meer info:
Canal River Trust |
Scottish Canals
Jaagpaden
Om een boot voort te bewegen kon men heel vroeger natuurlijk niet gebruik maken van motoren dus gebruikte men
toen lastdieren - vaak paarden - om de trekschuit te laten varen, door dieren en soms mensen te laten trekken. Hierdoor was het dus ook nodig dat er naast
de kanalen paden lagen waar de paarden of dus mensen konden lopen. Dit zijn zogenaamde jaagpaden - in het Engels
tow paths -
en zijn nu nog steeds veelvuldig te vinden zowel in/bij steden en in plaatsen in meer landelijke gebieden. Die worden nu
gebruikt als wandelpaden en ook wel fietspaden. Een mooi voorbeeld is het jaagpad langs het
Kennet and Avon Canal
tussen het stadje
Bradford-on-Avon en de stad
Bath. Daar kan zowel gewandeld als gefietst
worden.
➦ Info over:
Bradford-on-Avon |
Bath
Wat ziet u op nog meer op de foto's?
Op de foto's hierboven ziet u drie locaties voorbij komen die hier boven in de tekst nog niet behandeld zijn.
De eerste van de drie is het stadje
Skipton in North Yorkshire. Dat ligt aan het
Leeds & Liverpool Canal. De tweede is
Camden Lock en dat is een
sluis in
Camden Town, inmiddels al heel lang onderdeel van Londen, niet bijster ver ten noorden
van het centrum. Die sluis is onderdeel van het
Regent's Canal. De net genoemde
Canal River Trust beheert ook drie musea waaronder het
National Waterways Museum in
Gloucester. Dat bevindt zich in een
pakhuis (meest rechter pakhuis op de foto hierboven) aan de haven van de genoemde stad.
➦ Info over:
Skipton |
Camden |
Gloucester
